De drie Dosha’s: Ayurveda als een dynamisch en functioneel model
De voortdurende interactie van de vijf elementen wordt in de Ayurvedische leer nog verder gespecificeerd door de theorie van de drie Dosha’s, die ieder op zich niets anders lijken te zijn dan een combinatie van twee van de elementen. Vata is voornamelijk opgebouwd uit de elementen Ether en Lucht, Pitta uit Vuur en Water, en Kapha uit Water en Aarde.
Maar er is meer dan dat.
De oude geleerden moeten destijds door nauwkeurige observatie tot de slotsom zijn gekomen dat er met name op het gebied van de voortdurende interactie sprake was van een drietal zwaartepunten qua functionele integriteit. Dat wil zeggen dat men tot de conclusie kwam, dat er drie hoofdgroepen waren van samenwerking van telkens twee elementen, die het functioneren van levende organismen op deze aarde op een nog duidelijkere wijze verklaarden, dan alleen op grond van de vijf elementen.
Omdat de nadruk bij de Dosha’s meer ligt op de functie dan op de structuur, spreekt men hier ook wel van bio-krachten gebaseerd op de kwaliteiten en het potentieel van telkens twee elementen.
- Vata (Ether en Lucht) – heeft te maken met beweging en communicatie
- Pitta (Water en Vuur) – heeft te maken met metabolisme en transformatie
- Kapha (Aarde en Water) – heeft te maken met voeding, groei en stabiliteit
