De zes smaken in Ayurveda

De zes smaken in Ayurveda

De vijf elementen komen ook terug in de zes smaken, die ieder uit twee elementen bestaan. De zes smaken spelen een rol bij de ayurvedische farmacologie: met behulp van de smaken en de daarbij behorende eigenschappen is de situatie in het lichaam te beïnvloeden. Veel van de ayurvedische complexpreparaten zijn zorgvuldig samengestelde ‘paletten’ van verschillende smaken, die in die specifieke samenstelling een synergetische werking op het lichaam hebben. In die synergetische werking komen een aantal aspecten aan bod die van belang zijn bij het weer in balans brengen van het lichaam of bij het genezen van een specifieke klacht. Complexpreparaten richten zich op een aantal gebieden:

• het in evenwicht brengen van de Dosha’s, teneinde de basisconstitutie te herstellen
• het stimuleren van Agni, de metabolische kracht in het lichaam, zonder welke niets effectief door het lichaam geassimileerd kan worden
• het verwijderen van afvalstoffen – Ama – uit het lichaam, die het systeem anders verstoppen en belemmeren
• het ondersteunen van bepaalde zwakke weefsels, lichaamssystemen en organen
• het inzetten ervan zeer specifieke klachten (zo zijn er bepaalde kruiden of remedies die specifiek goed zijn bij astma, reuma, etc.)
• het verminderen van stress, voor zover er sprake is van een psychosomatisch verband

De zes smaken en de vijf elementen

Iedere smaak vertegenwoordigt twee van de vijf elementen, weergegeven in onderstaande tabel:

Zoet is de meest anabole, d.w.z. opbouwende en voedende, smaak en wrang is de meest katabole, d.w.z. afbrekende en afvoerende, smaak.

De zes smaken en hun invloed op de Dosha’s

Ieder van de zes smaken heeft bepaalde invloeden op de Dosha’s, zoals weergegeven in onderstaande tabel (- = vermindert/balanceert deze Dosha, + = vermeerdert/verergert deze Dosha):

De smaken kunnen dus als volgt therapeutisch worden ingezet:

• Goed voor Vata: zoet, zuur en zout
• Goed voor Pitta: zoet, bitter en wrang
• Goed voor Kapha: scherp, bitter en wrang

Een paar voorbeelden van voedselsoorten bij ieder van de zes smaken